ηχογωνιόμετρο

Συσκευή υπερήχων που χρησιμεύει συνήθως για να φανερώσει την παρουσία υποβρύχιων εμποδίων ή βυθισμένων αντικειμένων και να προσδιορίσει τη διεύθυνση και την απόστασή τους. Το η. εκμεταλλεύεται τα φαινόμενα του πιεζοηλεκτρισμού ή της μαγνητοσυστολής που εκδηλώνονται σε ορισμένα υλικά –όταν αυτά υποβληθούν σε ηλεκτρικά ή μαγνητικά πεδία που ταλαντώνονταιπαλμικά– προκαλώντας σε αυτά ελαστικές παραμορφώσεις, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή ταλαντώσεων υπερηχητικής συχνότητας. Μια δέσμη υπερηχητικών κυμάτων ανακλάται όταν συναντήσει ένα εμπόδιο και μπορεί να ληφθεί και να φωραθεί από τον πομπό, εξαιτίας της αντιστροφής των φαινομένων του πιεζοηλεκτρισμού και της μαγνητοσυστολής. Μετρώντας τον χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ εκπομπής του σήματος και λήψης της ηχούς του, μπορούμε να προσδιορίσουμε την απόσταση του εμποδίου, επειδή είναι γνωστή η ταχύτητα διάδοσης των υπερηχητικών κυμάτων σε κάθε μέσο (στο νερό που περιέχει αλάτι είναι 1.500 μ./δευτ.), ενώ η διεύθυνση στην οποία αυτό βρίσκεται είναι εκείνη που αντιστοιχεί στη μέγιστη ένταση της ηχούς. Το η. αποτελείται από έναν περιστρεφόμενο σωλήνα προβολής που περιέχει το στοιχείο εκπομπής και λήψης των σημάτων –ο σωλήνας βυθίζεται μέσα στο νερό–, όργανα ενίσχυσης, μετρητή χρόνου και δείκτη διεύθυνσης. Το η. αντιστοιχεί προς τις συσκευές με τις αγγλικές ονομασίες sonar (μαγνητοσυστολής) και asdic (πιεζοηλεκτρισμού). Το η. χρησιμοποιείται στην αναζήτηση και καταδίωξη υποβρυχίων, στην ανεύρεση ναυαγίων και άλλων υποβρύχιων εμποδίων, στην αλιεία κ.α. Μια όμοια συσκευή, που λέγεται ηχόμετρο, χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του βάθους των βυθών. Στην περίπτωση αυτή ο προβολέας είναι σταθερός και στραμμένος προς τα κάτω.